پتروشیمی فجر که مسئولیت تامین یوتیلیتی مجتمع های پتروشیمیایی در منطقه ماهشهر را بر عهده دارد، با افزایش ظرفیت تولید خود، آماده ارائه یوتیلیتی به مجتمع هایی است که در آینده احداث خواهند شد. این موضوع در گفتگوی اکوپترونیوز با حیدر دهقانی مجری طرح توسعه مجتمع فجر مطرح شده است.
متن پرسش و پاسخ مهندس دهقانی و خبرنگار که در تاریخ 27دیماه در محل طرحهای توسعه پتروشیمی فجر صورت گرفت،بدین شرح است:
واحدهای طرح توسعه مجتمع فجر در حال حاضر در چه مرحله ای قرار دارند؟
از سال 1382 با توجه به مصوبه شورای اقتصاد منطقه ویژه اقتصادی و نیاز بیشتر به یوتیلیتی در منطقه، احداث فاز 2مجتمع فجر (فجر2) در زمینی به مساحت 40 هکتار در دستور کار قرار گرفت. در سال 1386 قرارداد احداث نیروگاه در فجر2 منعقد شد و سال گذشته شاهد راه اندازی بخش نیروگاهی آن بودیم. این نیروگاه دارای4 توربین 162 مگاواتی است و توان تولید 648 مگاوات برق را دارد و همچنین 750 تن بخار تامین می کند. برای احداث آن قراردادی با شرکت مپنا امضا کردیم و خوشبختانه زودتر از برنامه شاهد بهره برداری آن بودیم. در حال حاضر این نیروگاه به شبکه سراسری برق کشور هم متصل شده است.
پروژه بعدی واحدآب است که برای احداث آن با شرکت زلال قرارداد بسته ایم. این پروژه در مرحله 92 درصد پیشرفت قرار دارد و امیدواریم تا پایان اسفند به بهره برداری برسد.
همچنین احداث واحد پیش تصفیه از سال 1387 شروع شده و در حال حاضر در مرحله راه اندازی قرار دارد .
پروژه تامین اکسیژن، نیتروژن، هوای سرویس و هوای ابزار دقیق 61 درصد پیشرفت داشته و پیش بینی می شود که در نیمه اول سال 91 راه اندازی شود.
آیا با راه اندازی واحدهای فجر2 علاوه بر تامین یوتیلیتی مجتمع های حاضر، توانایی تامین نیازهای مجتمع هایی که در آینده تاسیس می شوند را هم خواهید داشت؟
در مورد برق تولید شده در فجر در حال حاضر مازاد داریم و به همین دلیل به شبکه برق سراسری متصل شده ایم. موضوع سوآپ برق را در دستور کار قرار دادیم و در این راستا قراردادی با پتروشیمی ایلام امضا کردیم که با این روش برق مازاد فجر را به شبکه سراسری می دهیم و ایلام برق مورد نیازش را از شبکه سراسری تحوبل می گیرد. در سایر تولیدات نظیر بخار، اکسیژن و نیتروژن هم مازاد داریم و از برنامه تعیین شده جلوتر هستیم.
آیا انتقال برق به شیوه سوآپ به سایر پتروشیمی های کشور هم عملی خواهد بود؟
طبق قانون سوآپ برق ما می توانیم به عسلویه برق بدهیم و شرکت های دیگر برق مورد نیازشان را از عسلویه تحویل بگیرند. بنابراین هرجایی که شبکه سراسری وجود داشته باشد، می توانیم از طریق سوآپ به آن نقطه برق منتقل کنیم.
با توجه به تغییر قیمت حامل های انرژی، موضوع تامین یوتیلیتی مجتمع های پتروشیمی بیش از گذشته مورد توجه قرار گرفته است. رویکرد شما بعد از طرح هدفمندی و تغییر قیمت حامل های انرژی چگونه بوده است؟
دو پروژه با هدف بازیافت بخار در دستور کار داریم که در نیروگاه بخار تعریف شده است. در حال حاضر گاز بخار خروجی از توربین های 3 و 4 ما خارج می شود. قصد داریم با استفاده از یک سیکل ترکیبی از هدر رفت این بخار جلوگیری کرده و 160مگاوات برق تولید کنیم. همچنین در برخورد با افزایش قیمت سوخت گازی سعی کردیم بهره وری را بالاتر ببریم و در این شرایط تقریبا سودآور هستیم.
زمانی که مجموعه پتروشیمی ها به صورت یکپارچه و دولتی اداره می شد، متولی تامین یوتیلیتی آنها دولت بود. آیا پس از خصوصی سازی برخی مجتمعها مشکلی در تعامل بین بخش خصوصی و دولتی در خرید و فروش یوتیلیتی پیش نیامده است؟
مشکل خاصی در تعامل با شرکت های خصوصی فعال در منطقه نداریم، چون همان اندازه که سوخت ما گران شده، محصولات آنها هم گران تر شده است.با پتروشیمی مبین در عسلویه و شرکت های خصوصی ماهشهر کار میکنیم و وضعیت به گونه ای نیست که نخواهیم ادامه کار بدهیم.
آیا در تامین تکنولوژی پروژه ها مشکلی ندارید؟
مشکل جدی ای وجود ندارد، به عنوان مثال در مورد نیروگاه هر چند که تحت لایسنس زیمنس کار می کنیم اما فرایند ساخت آن کاملا بومی شده است. دستگاه هایی نظیر ژنراتور، توربین و بویلر در ایران ساخته می شود. طراحی، اجرا و راه اندازی واحد تصفیه هم به طور صد در صد بر عهده شرکت های داخلی است. فقط در مورد برخی قطعات که باید از خارج وارد کنیم، شیطنت هایی وجود دارد که در این مورد از روش های دیگر نیازمان را رفع می کنیم. در حال حاضر هیچ واحدی به دلیل نداشتن قطعات متوقف نیست.
اگر برای مجتمع فجر مشکلاتی نظیر وقفه در سوخت و مواد اولیه پیش بیاید، چه پیش بینی هایی کرده اید که تحویل یوتیلیتی به مجتمع ها با توقف روبرو نشود؟
طبق توافقی که با مجتمع ها داریم، در صورت توقف یوتیلیتی باید جریمه سنگینی بپردازیم. درواقع جریمه ای که بابت توقف یوتیلیتی باید پرداخت کنیم، چند برابر مبلغی است که در ازای تامین یوتیلیتی از یک مجتمع میگیریم، از طرف دیگر در صورت توقف یوتیلیتی، و به تبع آن توقف تولید، یک مجتمع پتروشیمی متحمل ضرر سنگینی می شود.
در مجتمع فجر 1 و2 در مجموع یازده توربین گازی وجود دارد و با اتصالی که به شبکه برق سراسری داریم، می توانیم تا 2000 مگاوات برق از آنها بگیریم. در واقع این شرایط ضریب پایداری تامین برق را تا اندازه زیادی بالا می برد. در مورد اکسیژن و نیتروژن یک واحد در فجر1 و واحد دیگری در فجر2 داریم که در مجموع ضریب 98 درصد ایمنی را ایجاد کرده است.
آیا علاوه بر برق، در مورد نیتروژن و هوای فشرده هم بین فجر 1 و2 اتصال وجود دارد؟
بله! بین مجتمع های فجر 1و2 تقریبا تمام خطوط تولیدی به یکدیگر متصل هستند. به عنوان مثال اگر در فجر یک با افت فشار روبرو شویم، در فجر دو با افزایش فشار آن را جبران می کنیم. در مورد سایر محصولات هم همینگونه است.
تصفیه پساب مجتمع های پتروشیمی منطقه ماهشهر هم در فجر انجام می شود؟
انواع پسماندهای صنعتی کهدر منطقه ماهشهر تولید می شود را در مجتمع فجر به گونه ای تصفیه می کنیم که قابل انتقال به طبیعت باشد. برای انجام پروژه های پساب و زباله سوز هزینه های میلیاردی کرده ایم تا دچار مشکلات زیست محیطی نشویم. در حال حاضر دو مجموعه پساب و کوره زباله سوز در سرویس هستند.
عمده ترین مشتری شما در منطقه ماهشهر کدام مجتمع پتروشیمی است؟
اکثر مجتمع های حاضر در این منطقه یوتیلیتی خود را از طریق فجر تامین می کنند اما در مجتمع فجر2 مشتری اصلی ما پتروشیمی اروند است که در حال حاضر 150 مگاوات برق خود را از طریق فجر تامین می کند و این عدد در زمان بهره برداری کامل این مجتمع به 250 مگاوات خواهد رسید.
آیا از وضعیت فروش راضی هستید؟
در سال های اخیر آنطوری که انتظار می رفت شاهد پیشرفت و احداث مجتمع های پتروشیمی نبودیم. تعدادی از سرمایه گذاران زمین لازم برای احداث مجتمع را گرفتند اما دیگر برای ساخت و ساز اقدامی نکردند. ما در مجموعه فجر 1و2 برای تامین یوتیلیتی همه آن مجتمع ها ظرفیت ایجاد کرده ایم.
مجتمع فجر هم در روند خصوصی سازی قرار می گیرد؟
مجتمع فجر مانند سایر مجتمع ها که در قالب هلدینگ خلیج فارس به بخش خصوصی واگذار می شوند، در این هلدینگ قرار گرفته و با واگذاری سهام هلدینگ، خصوصی خواهد شد.
سرمایه لازم برای طرح های توسعه فجر چگونه تامین می شود؟
بر اساس مصوبه شرکت ملی صنایع پتروشیمی این هزینه باید از طریق این شرکت تامین شود اما در یک سال اخیر ما به کمک درآمدهای داخلی خود این هزینه ها را تامین می کنیم. یعنی از یک طرف آب و برق می فروشیم و از طرف دیگر مجتمع را توسعه می دهیم.